SİNİR KESİSİ VE SİNİR ONARIMI
Sinir kesisi nedir?
Sinir kesisi, bir sinirin fiziksel olarak kesilerek bütünlüğünün bozulması durumudur. Bu
durum genellikle yaralanan sinirin bulunduğu bölgeye bağlı olmak üzere eşlik eden tendon,
damar ve/veya kemik yaralanmalarıyla beraber görülür.
- Sinir kesisi belirtileri nelerdir?
Sinir kesileri genellikle ağrı, uyuşma, karıncalanma, güçsüzlük ve duyu kaybı gibi belirtilerle
kendini gösterir. Kesilen sinir, etkilenen bölgede normal dokunma hislerin kaybolmasına
neden olabilir. - Sinir kesileri hangi sebeplerle meydana gelir?
Sinir kesileri, trafik kazaları, düşme, kesici alet yaralanmaları veya spor kazaları gibi fiziksel
travmalar sonucu oluşabilir. İş kazaları sonucunda meydana gelen sinir yaralanmaları
ülkemizde hemen hemen en sık görülen sebebi oluşturur. Ayrıca bazı hastalıklar ve tümörler
de sinirlerde hasara yol açabilir. - Sinir iyileşmesi süreci nasıldır?
Sinir iyileşmesi, kesilen sinir uçlarının yeniden büyümesi ve sinir hücrelerinin onarılmasıyla
gerçekleşir. Bu süreç genellikle birkaç ay sürebilir ve sinir tipine, hasarın ciddiyetine ve
tedaviye bağlı olarak değişiklik gösterir. İyileşme süreci kesi seviyesinden aşağı doğru,
hedefine ulaşana kadar her gün ortalama 0,5-1 mm hızla sürer. Motor sinirler, çalıştırdıkları
kasa, duyu sinirleri ise dokunma hissini sağladıkları deri alanına ulaşana kadar bu süreç
devam eder. - Sinir iyileşmesi ne kadar sürer?
Sinir iyileşmesi genellikle 3-6 ay arasında sürebilir. Ancak bazı durumlarda, tam iyileşme 1
yıla kadar uzayabilir. Bu sürenin uzunluğu, sinirin yaralanma seviyesi ile hedef organı(kas
veya duyu alanı bölgesi) arasındaki mesafeye bağlıdır. Sinirlerin hedef organda yeniden
bağlantı kurması ve işlevselliğin geri kazanılması oldukça uzun zaman alabilir. - Sinir iyileşmesini etkileyen faktörler nelerdir?
Sinir iyileşmesini etkileyen faktörler arasında yaş, genel sağlık durumu, yaralanmanın
ciddiyeti, uygun tedavi ve rehabilitasyon süreçleri bulunur. Ayrıca, sinirlerin yeniden
büyümesi için yeterli beslenme de önemlidir. - Sinir iyileşmesini desteklemek için neler yapılabilir?
İyileşme sürecini desteklemek için dengeli bir diyet, düzenli egzersiz, yeterli dinlenme ve
stres yönetimi önemlidir. Fizik tedavi ve rehabilitasyon programları da sinir iyileşmesini
hızlandırabilir. - Sinir kesileri tedavi edilmezse ne olur?
Tedavi edilmediğinde, sinir kesileri kalıcı hasara yol açabilir. Bu durum, hareket kısıtlılığı,
sürekli ağrı, beli bölgelerde dokunma hissi olmaması gibi bulgularla yaşam kalitesinde
düşüşe neden olabilir. Bu nedenle, sinir kesisi durumunda hemen tıbbi yardım almak
önemlidir. Eğer hedef organ kas dokusu ise; iyileşmenin çeşitli sebeplerle geciktiği
durumlarda, sinir hedefe ulaşsa dahi kas, bağ dokusuna dönüşüp tekrar kasılabilme
fonksiyonunu yerine getiremeyebilir. Genellikle dokunma hissi, geç onarımlarda dahi geri
kazanılabilmektedir. Bu nedenle, onarılmadığı takdirde yaşanabilecek kalıcı fonksiyon
kayıpları doğru bir şekilde tayin edilerek tedavi zamanlaması geciktirilmemelidir.
- Sinir kesileri için hangi tedavi yöntemleri vardır?
Tedavi yöntemleri arasında cerrahi onarım, fizik tedavi ve ilaç tedavisi bulunur. Cerrahi
müdahale, kesilen sinir uçlarının yeniden birleştirilmesini sağlar. Bu cerrahi müdahale,
mikrocerrahi adı verilen, mikroskop veya büyütme gözlükleri ve bu işe özel cerrahi
ekipmanının kullanılması ile yapılır. Saç telinden daha ince cerrahi iplikler kullanılarak kesik
sinir uçları bir araya getirilir. Fizik tedavi, iyileşmeyi hızlandırmak için kas gücünü ve
hareketliliği artırmayı amaçlar. Sadece, künt travma, kronik bası, sinir etrafında büyüyen
kitle vs nedeniyle ileri gelen sinir hasarları için alternatif tedavi yöntemleri olabilse de,
kesilmiş bir sinir için tek tedavi şansı cerrahi olarak onun bütünlüğünün sağlanmasıdır. - Sinir kesilme şekli nedeniyle sinir uç uca getirilerek onarılamıyorsa ne yapılır?
Kesik sinir uçları bir araya getirilemeyecek kadar mesafeli ise vücudun başka yerinen sinir
alınarak eksik kısım köprülenir. Alınan sinir kesinlikle önemli bir fonksiyon kaybına yol
açmamalıdır. Bu amaçla en sıklıkla, baldır arkası ile ayak bileği arasında seyredip ayağın üst
kısmının dokunma hissini sağlayan sural sinir kullanılır. - Ameliyat sonrasında hemen el kullanımına izin verilir mi?
Ameliyat sonrası çoğu kez 3-4 hafta süre ile dikilen sinirin tekrar kopmaması için, kullanım
sırasında o sinirin gerilmesine neden olabilecek aktiviteler kısıtlanır. Bu amaçlar, omuz-kol
askısı, çeşitli ortez ve splintler kullanılır. - Sinir ameliyatından sonra fizyoterapi görmek gerekir mi?
Sinir ameliyatından hemen sonra bahsettiğimiz 3-4 haftalık istirahat, splint ve ameliyat
bölgesi yara bakımı tamamlandıktan sonra fizyoterapiye başlamak gerekir. Yapılan
fizyoterapinin belli başlı amaçları; eklem sertliklerinin oluşmasını engellemek, yara
bölgesinde skar oluşumu ile mücadele ederek (ultrason, masaj, yara üzerine silikon
uygulaması vs ile) yapışıklıkların oluşmasını azaltmak, kas fonksiyonları tekrar kazanılana
kadar elektriksel stimülasyon, germe egzersizleri, çeşitli taping yöntemleri ile desteklemek
sayılabilir.