KAMPTODAKTİLİ (Çarpık Parmak) nedir?
Kamptodaktili (Çarpık Parmak) genellikle beşinci parmağın (serçe parmak) proksimal interfalanageal eklemini (PIPJ) tutan ve patolojik bir fleksiyon kontraktürüne (eklemde bükülmeye) neden olan, travmanın eşlik etmediği konjenital bir el anomalisidir. Aynı hastada her iki elde görülme olasılığı daha yüksek olan nadir bir doğumsal el anomalisidir. Beşinci parmaktan sonra en sık tutulan parmak dördüncü (yüzük parmağı) parmaktır.
KAMPTODAKTİLİ (Çarpık Parmak) Sebebi Nedir?
Doğumsal olarak parmaklarda fleksiyondan (bükülmeden) sorumlu kasların anormal pozisyonlardaki yerleşimi nedeniyle görülür. Bu nedenle fleksiyon ve ekstansiyonda görevli olan kasların mekanizmaları bozulur. Freeman-Sheldon sendromu ve Kamptodaktili Artropati Coxa Vara Perikardit (CACP) sendromu ile ilişkili olabilir. Gen mutasyonu konusunda da çalışmalar yapılmaktadır.
KAMPTODAKTİLİ (Çarpık Parmak) Tipleri Nelerdir?
Benson Klasifikasyonu
Tip 1: Sadece serçe parmakta anomali olan, kızlarda ve erkeklerde eşit olarak görülen en sık izlenen kamptodaktili formudur.
Tip 2: Serçe parmakta görülen anomalinin ergenlik döneminde görülmesi, daha çok kızlarda görülmesi ve bu duruma kas gövdelerinin anormal yerleşiminin eşlik etmesi ile karakterize formudur.
Tip 3: Doğumsal olarak birden fazla parmağın etkilenmiş olduğu formudur ve genelde sendromik bir hastalık da eşlik eder.
Kirner Deformitesi: Genellikle her iki elde de tutulum yapan, ergenlik dönemindeki kızlarda daha çok görülen, herhangi bir fonksiyon bozukluğuna yol açmayan beşinci parmağın uç ekleminin deformitesidir.
KAMPTODAKTİLİ (Çarpık Parmak) Tanısı Nasıl Konulur?
Tanı doğumdan sonra parmaklarda çarpıklık ve fleksiyon deformitesi görülmesi ile konur. Kemik yapıyı değerlendirmek için röntgen, yumuşak doku ve kas yapılarını değerlendirmek için ise MRI görüntülemeleri istenir. Doğumsal olmayan adölesan çağlarda görülen kamptodaktili fizik muayenesinde ekstansiyonda kısıtlılık ve fleksiyon kontraktürü görüntüsüyle tanı alır. Eklemlerde hareket açıklığı ölçümleri yapılır.
KAMPTODAKTİLİ (Çarpık Parmak) Ne Zaman Tedavi Edilir ?
Hastanın genel anestezi alması konusunda herhangi bir risk yoksa 3 ay-1 yaş arasında oeprasyon önerilir. 1 yaşından sonra kontraktürler tamamen oturur, açılması zorlaşır ve eklem yüzeylerinde kalıcı hasarlar meydana gelebilmektedir. İlerleyen yıllarda eklem ve kas yapılarında düzenleme yapılması amacıyla ek cerrahi operasyonlar gerekebilmektedir.
KAMPTODAKTİLİ (Çarpık Parmak) Tedavisinde Amaç Nedir?
Kamplodaktili tedavisinde amaç;
Eklemde çarpıklık ve hareket deformitesi olan parmağın fonksiyonel olarak kullanılmasını sağlamak ve kontraktürü açmak
-İnce ve kaba kavrama hareketlerini sağlamak
-Eklemde bağ rekonstrüksiyonu yaparak stabilite sağlamak
-Estetik görünüm açısından kabul edilebilir bir parmak oluşturmak olmalıdır.
KAMPTODAKTİLİ (Çarpık Parmak) Tedavisi Nasıl Yapılır?
Tedavi cerrahi olmayan (konservatif) ve cerrahi olarak ikiye ayrılır. Parmaktaki eklem kontraktür açısı düşük ise doktor kontrolünde pasif germe hareketleri ve dinamik ateller ile konservatif tedavi önerilir. Hasta bu tedavilere cevap vermez ise cerrahi tedavi önerilir. Eklem kontraktür açısı yüksek olan (30 derecenin üzeri), ciddi seviyede fleksiyon kontraktürü olan hastalarda cerrahi olarak anormal yerleşimli kaslar yeniden şekillendirilip konumlandırılır. İhtiyaç halinde kas ve tendon transferleri yapılır. Eklem yüzeyleri ve kapsülü onarılır, kemik yapıları uygun şekilde teller ile sabitlenir. Cilt kontraktürü ise Z-plasti ve KM-plasti operasyonları ile açılır ve ihtiyaç olan bölgelere cilt eksikliğini kapatmak amacıyla greft konur.
Ameliyat Sonrasında Nelere Dikkat Edilmelidir ?
Hastalar dört hafta boyunca atel ile takip edilir. Eklemlerin sertleşmemesi ve tekrar kontrakte olmaması için hareketli ateller önerilir. Erken dönemde fizik tedavi kontrolünde mobilizasyon tedavinin önemli bir parçasıdır.
Klinodaktili (Kavisli/Eğri Parmak)
Doğumsal olarak beşinci parmağın içe, 4. Parmak tarafına bakan eğriliğidir. Ayak parmaklarında da tutulum yapabilen nadir bir konjenital anomalidir. Ailesel geçişli Down sendromunda görülen patolojik bulgulardan biridir. Klinodaktilinin eşlik edebileceği diğer sendromlar; Fanconi anemisi, Turner ve Kliefelter sendromudur. Parmaktaki tendon ve ligamanların defekti ve yanlış yerleşimi sebebiyle görülmektedir. Parmaktaki büyüme plağındaki bükülme nedeniyle eğrilik ve fleksiyon izlenir. Parmak eklemlerinde günlük aktivitelerin yapılmasını engelleyen hareket kısıtlılığının derecesine bağlı olarak operasyon gerekebilmektedir. Cerrahi olarak kasların yeniden konumlandırılması ve kemik osteotomileri yapılabilmektedir.
