Ekstansiyon eklem açılarında artma, yani gerilme olarak tanımlanır. Ekstensör
kaslar üst ekstremitede dorsal yerleşimli, radyal sinir tarafından innerve edilen
kaslardır. 12 adet ekstansör kas bulunmaktadır. İnce ve yassı olan el bileği ve
parmaklar üzerindeki ekstansör tendonlar cilt altında yüzeysel olarak yerleşir ve bu
nedenle yaralanmalara açık hale gelirler.
Ekstensör Tendon Yaralanmaları tanısı nasıl konur?
Ekstensor tendon kesildiğinde, hasta parmağını düzleştiremez. Eğer tendon tam olarak kesilmemişse, parmak bir miktar düzelme sağlasa da ağrı ile birlikte hareket kısıtlılığı devam edebilir. Ekstensor tendonların tam kesilmesi durumunda, yaralanan parmak tamamen bükülük halde kalabilir ve düzleştirilemez. Bu durumda erken müdahale oldukça önemlidir.
Ekstansör tendon yaralanmaları genellikle sıkışma, burkulma, darbe alma veya
kesici cisimler sonucu ortaya çıkar. Hastanın el röntgeni çekilir, avülsiyon fraktürleri
araştırılır. Yapılan el hareketleri muayenesi yaralanma bölgesine göre değişir.
Hastanın avuç içi düz bir masaya yerleştirilerek parmakları tek tek kaldırılır.
Eklemlerde aktif ve pasif gerilme hareketleri incelenir. El bileğinin yukarı doğru
kaldırılması istenir. Travma bölgesinde ağrı ve ödem izlenebilir.
Çekiç parmak deformitesi nedir?
Ekstansör mekanizmanın hasarlanması sonucu parmağın en uç ekleminden (Distal
interfalangeal eklem-DIP) itibaren havaya kaldırılamaması durumudur. Kırık veya
tendon kopması sonucu parmak ucunda aşağı doğru bükülme izlenir. Kemiğin tendon
yapışma yerinden kırılması nedeniyle kemik kırığına bağlı olabilir veya eklem
hizasındaki tendon bölümünde kesi veya kopma sonucu gelişebilir.
Çekiç parmak Doyle sınıflamasına göre 4 gruba ayrılır.
Tip 1: Parmakta en uç eklemde kapalı yaralanmalar
Tip 2: Parmakta en uç eklemde açık yaralanma
Tip 3: Parmakta en uç eklem hizasında açık yaralanma, tendon ve cilt kaybı
Tip 4a: Pasramğın en uç kemiğinde pediatrik büyüme plağında kırık
Tip 4b: Erişkinde parmaktaki en uç eklem yüzeyinin %20-50’sini içeren kırık
Tip 4c: Erişkinde parmaktaki en uç eklem yüzeyinin %50’den fazlasını içeren kırık
Kapalı yaralanmalar en az 6 hafta atelleme ile takip edilebilmektedir. Açık
yaralanmalarda debridman, tendon ve kırık onarımı cerrahi olarak gerekmekte,
operasyon sonrası yine 6 hafta atelleme ile desteklenmelidir.
Ekstansör tendon yaralanmaları tedavisi nasıl yapılır?
Operasyon lokal anestezi veya aksiller bölgesel anestezi (hastanın omuzdan
uyuşturulması) altında yapılır. Bazı kesilerde tendon uçlarını bulmak amacıyla yara
yeri genişletilebilir. Tendon uçları bulunur, uygun şekilde dikilir. Avulsiyon fraktürü
mevcut ise K-telleri ile ekstansör pinleme yapılır. Cilt dikişleri atıldıktan sonra
pansuman, ardından bileği ve parmakları içerecek şekilde atelleme yapılır.
Erken mobilizasyon, mümkün olan en kısa sürede parmakların hareket ettirilmesi ve
fizik tedavi ameliyat sonrası süreçte oldukça önemlidir.
Ekstansör Tendon yaralanması doğru tedavi edilmezse ne olur ?
Kuğu boynu deformitesi:
Proksimal interfalangeal eklemde (PIP) bükülme (fleksiyon) kaybı nedeniyle yumruk yapılamaz, PIP eklem geriminde anormal artış (hiperekstansiyonu), distal interfalangeal eklem (DIP) ve metakarpofalengeal eklem (MP) bükülmesi (fleksiyonu) ile karakterizedir. Kuğu boynu deformitesi; ekstansör
tendon yaralanmaları, tedavi edilmemiş çekiç parmak sonrası, romatoid artrit,
serebral palsi sebebiyle gelişmektedir. Tedavisi PIP eklem fleksiyonunu yeniden sağlamaktır, fleksiyonun sağlanamaması durumunda ise şekil bozukluğunu gidermek
amacıyla artrodez (eklemin sabitlenmesi) operasyonu yapılmaktadır.
Düğme İliği Deformitesi:
PIP eklemde bükülme (fleksiyonu), DIP ve MP eklemde gerilme (ekstansiyonu) ile karakterizedir. El fonksiyonlarında genellikle problem görülmez, hasta cisimleri kavrayabilir ve yumruk yapabilir, fakat kozmetik görüntü açısından tedavi edilmesi gerekmektedir. PIP eklem fleksiyonu her pozisyonda kısıtlı
değilse atelleme ile takip edilmeli, görünümde maksimum düzeltmeyi elde etmek için en az 2-3 ay atellemeye devam edilmelidir. PIP eklem fleksiyonu tamamen kısıtlı ve eklemde katılık mevcut ise mutlaka serbestleme cerrahisi ve tendon rekonstrüksiyonu yapılmalıdır.
Tendon Rüptürü:
Onarım sonrası hasta uyumsuzluğu ve ilgili elin agresif
kullanılması sebebiyle tendonun tekrardan kopması durumudur. Tendon hareket
fonksiyonları muayene edilerek ve MR çekilerek tanı konur. Rüptüre olan tendon
hemen eksplore edilerek tekrardan onarım yapılır. Erken tedavi edilmezse tendon
primer olarak onarılamayabilir, greft veya tendon transferi gibi ileri operasyonlar
gerekebilir.
Tendon Yapışıklıkları:
En iyi yapılan ameliyat ve rehabilitasyon sonrası dahi tendon
yapışıklıkları gelişebilmektedir. Tendonlar çevre dokulara yapışır ve parmaktaki
hareketler farklı derecelerde kısıtlanır. Ekstansör tendon yaralanmalarında gelişen
yapışıklıklar, fleksör tendonlardakine oranla daha az görülmektedir. Onarım sonrası
hareketin kısıtlandığı ve eklem hareket açıklığının arttırılamadığı 3. Aydan itibaren
tenoliz (tendon serbestleme) operasyonu yapılmalıdır. Tenoliz operasyonu sonrası
erken dönemde parmakların hareket ettirilmesi tedavinin başarılı olması için önemlidir.
Kronik Tendon Hastalıklarında Tedavi
Tendon Greftleri:
Primer tendon onarımı yapılamayan, defekt varlığı olan
durumlarda, pasif eklem hareketi mevcut ise tendon grefti ile onarım
yapılabilmektedir. Donör alan olarak Palmaris Longus ve Plantaris Longus başta
olmak üzere, hareket fonksiyonuna katkıda bulunmayan tendonlardan greft
alınmaktadır.
Tendon Transferleri:
Radial sinir felci, distal radius kırığı ve romatoid artrite bağlı
aşınma rüptürleri sebebiyle ekstansiyon hasarı meydana gelebilmektedir.
Parmakların ve el bileğinin yukarı doğru kaldırılması fonksiyonunu sağlamak
amacıyla tendon transferleri yapılmaktadır. Radial sinir felci durumunda; ekstansör
tendonlara, fleksör tendonların ve Palmaris longus tendonunun transfer edilmesi ile
ekstansiyon hasarı giderilebilmektedir.
Baş parmak tendon kopması sonrası kas transferi yapılan hastanın görüşleri
Sinir hasarı sonrası parmaklarını kaldıramama nedeni ile kas transferi yapılan hastamızın görüşleri
Önkol damar sinir ve tendonlarda kesi geçiren doktor arkadaşımızın hikayesi
Tendon kopması nedeni ile tendon transferi yapılan hastanın görüşleri
12 senedir elini ve parmaklarını yukarı kaldıramayan hastamız elini normal kullanmaya başladı
Parmakta Tendonda Atlama Nedeni İle Opere Edilen Hastanın Görüşleri
El bileği kırığı sonrası başparmak hareket kaybı nedeniyle kiriş transferi yapılan hastamızın görüşü
Parmakta sinir yaralanması nedeni ile başvuran hastanın görüşleri
Sinir tümörü nedeni ile elini kullanamayan hastaya sinir transferi yapıldı
